Leidse Universiteit

De arend, in de heraldische terminologie adelaar geheten, is de vogel die het meest op penningen voorkomt. Maar hij wordt op de voet gevolgd door de uil. Wetenschappelijke instellingen die niet geplaagd worden door een klein ego nemen de uil graag als attribuut; hij is tenslotte het symbool van de wijsheid. Welke soort uil uitgebeeld wordt is door de toegepaste stilering lang niet altijd duidelijk. Dat hoeft ook niet, want de symboolwaarde staat voorop. Van Zanten is voor zijn ontwerp voor het 400-jarig bestaan van de Leidse Universiteit uitgegaan van een oehoe. Deze grote uil heeft opvallende oren en onbevederde poten. Hij is door de beeldhouwer schijnbaar moeiteloos maar trefzeker gemodelleerd, de vlakken geven de suggestie van het verenkleed waarin de kop verzinkt. In het beweeglijke fond staat in bescheiden belettering: `Omnium virtutum sapientia princeps'. Van alle deugden is wijsheid de eerste; een spreuk van Cicero. Op de keerzijde staat sterk vereenvoudigd de plattegrond van de stad Leiden, waar Willem van Oranje in 1575 de eerste Nederlandse universiteit stichtte. Daarbinnen zijn de jubileumdata verwerkt. Het randschrift geeft de latijnse benaming van de stad en het devies van de Universiteit: Traesidium libertatis'. Bolwerk van de vrijheid.