Penningen 2023
Inschrijven op de penningen 2023 kan vanaf nu t/m 1 juli
- Hoe krijgt u de Wallace penning thuisbezorgd? VPK leden: door €150,- over te maken op Vereniging voor Penningkunst, NL65 INGB 0000096820 ovv 'Wallace' plus naam en adresgegevens of lidnummer. U krijgt een bevestiging van ontvangst. Uitlevering in het najaar.
- Hoe krijgt u de Symbiose penning thuisbezorgd? door €115,- over te maken op Vereniging voor Penningkunst, NL65 INGB 0000096820 ovv 'Symbiose' plus naam en adresgegevens of lidnummer. U krijgt een bevestiging van ontvangst. Uitlevering in het najaar.
U kunt ons ook mailen en vragen om altijd beide penningen te krijgen, dan krijgt u een factuur en elk jaar twee penningen tot wederopzegging.
Niet-leden kunnen de penningen verkrijgen door €300,- resp, €230,- over te maken.
Beschrijving door de kunstenaar:
‘the Wallace Line’ penning, brons 8 cm Ø
afbeelding achterzijde The Wallace line
Aan de ene zijde het portret van Alfred Russel Wallace, zijn geboortejaar en jaar van overlijden en de tekst ‘We can draw a line’ in lijn weergegeven. Op de andere zijde de denkbeeldige grens, corresponderend met grens aan de andere zijde, met aan weerszijden een eiland met elk een ander soort kever.
In de jaren negentig viste ik uit de nalatenschap van een voor mij onbekende oom een boek: Het maleise Eilandenrijk door Alfred Russel Wallace, uitgave 1996. De originele uitgave is uit 1869. Meteen na verschijnen een succes.Het is het verslag over de acht jaren waarin Wallace door Maleysië en Indonesië reisde. Het boek verdween in de boekenkast om ooit weer eens opgepakt te worden.
Dat moment kwam toen ik de uitnodiging van de VPK kreeg om een ontwerp te maken voor de Jaarpenning 2023. Een leuke opdracht maar welk onderwerp ga ik hiervoor kiezen. Op onderzoek stuitte ik op het geboortejaar 1823 van Alfred Russel Wallace 200 jaar geleden. Meteen dacht ik aan het boek, associatie met Darwin, de evolutietheorie etc. Kortom een interessant onderwerp was gevonden.
Iedereen kent de naam Charles Darwin, de vader van de evolutieleer. De eerste die op de proppen kwam met de natuurlijke selectie. Maar Darwin verdient niet alle eer. Ook een andere onderzoeker, veelal op wereldreis voor veldonderzoek in Zuid-amerika en de Maleysische Archipel, kwam tot exact dezelfde conclusies: Alfred Russel Wallace, een Britse natuuronderzoeker, geograaf, antropoloog, bioloog en meer. Na veel lezen over zijn leven en werk wilde ik mijn onderwerp vooral beperken tot een door hem opgestelde theorie die uiteindelijk bekend werd als 'The Wallace-Line'. Dit is de denkbeeldige grens tussen zoögeografische regio's die Azië en Australië van elkaar scheidt. Ten westen en noorden van de lijn worden organismen aangetroffen die gerelateerd zijn aan Aziatische soorten, ten oosten en zuiden ervan voornamelijk organismen die gerelateerd zijn aan Australische soorten. De lijn loopt tussen de Indonesische eilanden Bali en Lombok door, noordwaarts tussen Borneo en Celebes en vandaar oostwaarts tussen de Filipijnen en Celebes. Deze denkbeeldige grens is mijn uitgangspunt voor een penning én het feit dat hij tijdens zijn reizen meer dan 125.000 exemplaren van dieren in de Maleisische archipel (waaronder zo'n 80.000 kevers) verzamelde.
Loes Schellekens
2
Symbiose, 5 glaslagen, 8 cm Ø
Inleiding
Jens Pfeifer is glaskunstenaar. Hij exposeert op dit moment in de Biënnale Noordwijk, werk van hem is opgenomen in de collecties van het Glasmuseum, Boijmans van Beuningen en het AMC. Jens Pfeifer is in 1963 op Tenerife geboren. Al jong verhuisde hij met zijn ouders naar midden-Duitsland waar hij opgroeide in een bosrijke omgeving. Het bos was zijn speelterrein, een belangrijk belangrijke bron van inspiratie voor zijn latere kunstenaarschap. In de bossen kwam hij regelmatig dieren tegen. Een dergelijke ontmoeting had op hem als kind een enorme impact. Pfeifer vertelde : “Ik mis het bos, het is altijd in mij aanwezig. Het zit daarom automatisch in mijn werk.” Voor zijn opleiding vertrok hij naar Londen en volgde daar de Royal College of Art en vervolgde zijn studie bij de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam, waar hij nu zelf hoofddocent van de glasafdeling is. Pfeifer is onder meer gefascineerd door het maakproces van glas, hoe het van een vloeibare staat verandert in een vaste transparante substantie. In zijn werk probeert Pfeifer het belang van een betere, evenwichtigere verhouding tussen mens en natuur te benadrukken. De mens maakt deel uit van de natuur, ís zelf natuur. Wanneer we de natuur kapot maken vernietigen we onszelf.
Zijn werk kent drie thema’s die we terug zien in de penning die Jens voor de VPK ontwierp. In het thema Langzame schaduwen zien we levensgrote herten op lange benen verschijnen als kwetsbare wezens die lijken alsof ze elk moment terug kunnen vloeien naar de vormloze materie waaruit ze zijn voortgekomen. Het tweede thema is Hinterwäldler, een Duitse term waarmee aangeduid wordt mensen, vooral mannen die in het bos wonen en zich min of meer afsluiten van de rest van de wereld. De mens als jager en gejaagde en de eeuwige strijd tussen natuur en cultuur, waarbij hier eerder sprake is van een versmelting dan een scheiding. Het derde thema is transparantie en hoe de term in verschillende lagen van het maatschappelijk gesprek wordt benaderd. Jens is gefascineerd door de lagen achter transparantie. Wat is de informatie waar het om gaat? Welke kennis is toegankelijk en wat blijft verborgen?
De penning
De VPK penning Symbiose is samengesteld uit 5 schijfjes van doorzichtig, groenig glas.
Elke bestaat uit een ronde glazen schijf met een diameter van 8 cm en is voorzien van een tekening. De randen van de 5 schijven zijn onregelmatig waardoor de vijf glasplaatjes goed van elkaar te onderscheiden zijn. De randen van het glas zijn grof, soms scherp, wat onze tastzin prikkelt, een belangrijk gegeven is van deze penning.
De hoofdrol in deze penning is weggelegd voor een hybride wezen, een mensfiguur met het hoofd van een dier met geweien. Als verwijzing naar de symbiose waarin – in de ideale wereld- mens en natuur samenkomen. Daarachter is een tekening van zenuwen die verbonden zijn aan onze zintuigen, waarmee wij als mens in contact staan met de wereld. Hoe wij voelen, waarnemen, proeven, ruiken.
Daarnaast staat een medische tekening van het menselijk hart als symbool van het menselijk leven. Het hart dat ons in leven houdt, maar symbolisch ook staat voor gevoel, voor het centrum van ons wezen.
Dan is er een geometrisch figuur, waarin we de gulden snede herkennen. Deze wordt al eeuwenlang beschouwd als de meest perfecte verhouding. Kunstenaars en architecten maken er gebruik van. Maar vooral is ze in de natuur overal te zien. Dit wordt geïllustreerd door een spiraal bestaande uit een formatie mieren. Door de transparantie van de lagen kunnen we zien dat de spiraal van mieren het groeimodel van de Gulden Snede nauwgezet volgt. De geometrische figuur en de formatie mieren vormen beide de Fibonacci-reeks.
De penning komt, zoals het hoort, pas echt tot leven als hij in hand wordt genomen en in verschillende posities bekeken. Dan komt de dimensionaliteit en de tactiliteit tot zijn recht.