Toljuweel
Het oeuvre van beeldend kunstenaar Suzan Drummen is divers, ze werkt in veel verschillende disciplines. Het meest bekend zijn haar vloerinstallaties, die zijn samengesteld uit duizenden glimmende materialen die ze in bonte patronen los op de vloer plaatst.
Bij veel werken pingpongt ze heen en weer tussen schoonheid en het tegenovergestelde daarvan. Op sommige momenten betovert het met zijn pracht en ordelijkheid, terwijl het even later verontrustend en uitgesproken lelijk kan zijn.
Bij het bezoeken van de website van de Vereniging van Penningkunst viel haar op hoeveel verschillende soorten penningen er zijn. Dat inspireerde om tijdens het ontwerpproces te opteren voor een materiaal dat zelden wordt gebruikt voor penningen: spiegelend plexiglas.
Er valt veel te zeggen over de symbolische betekenis van de spiegel en haar rol als een middel tot zelfreflectie en introspectie. Het werk van kunstenaars zoals René Magritte, Diego Velázquez en Jan van Eyck bevat vaak afbeeldingen van spiegels die de toeschouwer uitnodigen om na te denken over perceptie en identiteit.
Filosofen en schrijvers, hebben over de aard van de spiegel en zijn relatie tot het zelf geschreven. In sommige contexten wordt de spiegel gezien als een hulpmiddel om de "blik van de ander" te internaliseren, waardoor het individu zich bewust wordt van zichzelf als object van waarneming. Ook ideeën over macht, subjectiviteit en lichamelijkheid worden toegepast op de rol en betekenis van de spiegel.
Een bijzondere eigenschap van een spiegel is bovendien dat hij altijd actueel is, omdat hij steevast het nu laat zien. Suzan Drummen vindt al deze connotaties enorm inspirerend.
Spiegel-plexiglas is haast niet te onderscheiden van een glazen spiegel. In tegenstelling tot een gewone spiegel kan het echter heel nauwkeurig in een vorm gesneden worden met een laser. Door de laser wordt de zaaglijn, de kopse kant van het materiaal, mooi glad. Hoewel die kopse kant niet spiegelt, weerkaatst het licht wel tegen deze rand. Die weerkaatsing van licht, in zowel de spiegel als de kopse zijkanten geeft het materiaal een sprankelend karakter, van een afstand lijkt het wel zilver.
De associatie met een juweel ontstond al snel en gaandeweg het proces ging het ontwerp steeds meer in de richting van een ornament of sieraad.
Daarom besloot ze aan de rand van deze penning metalen lusjes te maken, daardoor kan een bijgeleverde koord geregen worden. Op die wijze kan de penning daadwerkelijk als een hanger gedragen worden.
Het definitieve ontwerp is aan de voorzijde samengesteld uit drie bloemachtige ringen, die in elkaar grijpen. De buitenste twee zijn rond, de binnenste twee zijn ovaal.
Voor het dieper gelegen hart van de voorzijde, is gekozen voor fluoriserend roze. Bij navraag zegt Drummen dat kleur in deze penning een belangrijk beeldelement is, een middel om de aandacht te sturen, bovendien contrasteert het met het glimmende deel en geeft het de penning een eigentijds karakter. Ze koos echter vooral op intuïtieve wijze, omdat het fluoriserend roze indruist tegen de gangbare kleuren van penningen.
De penning is samengesteld uit twee delen, de voorzijde is van spiegelplexiglas, de keerzijde van getrommeld RVS.
Door in het midden van het RVS een kleine verhoging te maken, is de penning bovendien een kleine tol, die kan ronddraaien als hij wordt aangezwengeld. Behalve een juweel wordt het dus ook een speelgoedje. Deze speelse, haast kinderlijke benadering, kan ons wellicht op een andere, frisse manier naar de wereld laten kijken en het concept penning nieuw leven inblazen.
De keerzijde van dit penningontwerp staat volledig ten dienste van de voorzijde. Hier staat enkel informatie in heldere letters, die ook zonder leesbril te ontcijferen zijn.
Doordat de twee middelste spiegelkransen niet rond maar ovaal zijn, ontstaat er bij het tollen van de penning een subtiel optisch effect. Het effect lijkt ook wel een beetje op hemellichamen die om elkaar heen draaien.
Het kunstwerkje komt in beweging als je hem draait en de penning beweegt zich door de wereld als hij gedragen wordt aan een koortje om de nek. Net als de Reispenning uit 1992 door Willem Noyons kun je de penning overal mee naar toenemen en er dagelijks mee leven.
"Toljuweel" is een prachtige titel voor deze glimmende penning, vanwege de combinatie van twee betekenissen die het woord oproept: ‘tollen’ en ‘juweel’. Door de twee betekenissen te combineren, krijgen we een titel die niet alleen de fysieke eigenschappen van de penning beschrijft - het vermogen om te tollen - het roept ook associaties op met kostbaarheid, schoonheid en glans.
De combinatie van het spiegelende oppervlak, het felle roze hart en de draaiing, maakt deze penning tot een eigenaardig object waarin aantrekkingskracht en een soort kitscherige afkeer samenkomen. Het verwijst enerzijds naar een goedkoop consumptieartikel, maar doordat het tegelijkertijd de lucht en de beschouwer zelf weerspiegelt, de uitvoering zeer precies is én doordat het oogt als een duur juweel, is het ook een object dat tot denken aanzet.
Hoewel de voorstelling abstract is en er geen verwijzing is naar iets herkenbaars, zou er ook een rand van dansende mensen in herkend kunnen worden. Het is een onopvallend onderdeel van het ontwerp, niet al te nadrukkelijk, toch past dit goed bij de optimistische en hoopvolle uitstraling van de penning.
Jaar 2024
Afmetingen 7,2 x 7,2 cm
Materiaal voorzijde Drie in elkaar grijpende ringen van spiegel-plexiglas, hart roze acrylverf
Materiaal keerzijde RVS met gegraveerd opschrift:
Toljuweel . Vereniging van Penningkunst . 2024 . Suzan Drummen .
Bijgevoegd Koord om de penning als hanger te gebruiken
Voor meer informatie over het werk van de kunstenaar: www.suzandrummen.nl
Of instagram: suzan drummen
