Constantijn Huygens

Het portret en de versregel op de keerzijde zijn nauw verweven, beide zijn ingetekende lijnen. Huygens was een man van de pen, briljant als dichter, componist, schrijver en als secretaris van drie generaties Oranje. Daarom een getekend portret, slechts enkele lijntjes ingeklemd tussen de symbolen van zijn tijd: de hoed en de kraag. Over de rand heen is het getekende effect terug te vinden in de lettertekst op een even loskomende pagina, dit is een strakke verticaal die het tegenwicht vormt voor de donkere ingedrukte horizontaal van de hoedrand op de portretzijde. De penningrand is geheel in het ontwerp opgenomen en doet de penning staan. "Constanter" is een door Huygens zelfgekozen naam. De gestileerde korenbloem staat voor Huygens' belangrijkste dichtbundel "Korenbloemen". Aan haar steel herbergt de bloem de letters PK. De versregel is genomen uit J. van Ingen's gedicht op Cossiers' portret van Huygens. Cossiers en schilder Huygens niet Gelijck hem al de werelt ziet De Trony is 't geringste van Dien onnasporelijke Man En daer hij 't minst schijnt naer te zwijmen Die Huygens zien wil, lees zijn rijmen Uit Louk Tilanus' boek Handzame Sculptuur: Elisabeth Varga heeft haar penning van Constantijn Huygens zó ontworpen dat hij kan staan. Dat geeft een aparte kijk op deze grootste 'uomo universale' die de Nederlandse zeventiende eeuw heeft voortgebracht. Huygens (1596-1687) was niet alleen secretaris van de prinsen Maurits en Frederik Hendrik, hij was tevens een groot en erudiet dichter, die ook nog tekende, musiceerde, componeerde en zong; hij was actief als ontwerper, bouwheer en kunstkenner. Het is een relatief tweedimensionaal portret dat binnen de strikte cirkelvorm is gestructureerd door een heldere ruimteverdeling met horizontale, diagonale en verticale krachtlijnen. Het Vlakke aspect vindt een echo in de geringe dikte van de penning. Op de keerzijde, die de vorm heeft van een opengeslagen boek, is links van de katernvouw een tekst te lezen en rechts daarvan een korenbloem uitgebeeld waar in de steel de letters P en K zijn verwerkt. 'Constanter' was Huygens' devies. Daarmee ondertekende hij het titelvers van zijn verzamelde gedichten die hij Korenbloemen doopte. Dat men beter de man lezen kan dan naar hem kijken is een oude gedachte in de kunsttheorie. Het stoffelijke is vergankelijk maar het geestelijke, dat zich uit in het woord, is eeuwig. Varga's regel 'Wie Huygens zien wil, lees zijn rijmen' staat in deze traditie; zij heeft hem overgenomen uit een gedichtje uit de tijd dat Huygens door een tijdgenoot werd uitgebeeld. Men wil dus de toeschouwer in de geest en de daden van de geportretteerde door laten dringen; dan blijft de herinnering aan de persoon bewaard. Zo worden wij uitgenodigd onze gedachten over Huygens te laten gaan. Dat is uiteindelijk de bedoeling van elke uitbeelding van een persoon.