Vierkant met cirkel en hoek

Dat een edelsmid - nog niet zo lang geleden sierkunstenaar genoemd - zich met penningen bezig houdt, is niet zo bijzonder; dat komt al eeuwen voor. Maar voor de Vereniging was het lang geleden dat iemand uit het gebied van de kunstnijverheid een opdracht gekregen had; de laatste was in 1929 Chris van der Hoef; die had overigens wel een respectabel penningoeuvre op zijn naam staan. Lijsbeth Teding van Berkhout is dus edelsmid, zij kreeg haar opleiding aan de Amsterdamse Gerrit Rietveld Academie. Door zijn strakke vormgeving lijkt haar penning op het eerste gezicht designachtige trekken te vertonen, maar haar werk is nu juist niet seriematig. Zij hecht zeer aan de afwerking met de hand, iets wat ongeschikt is voor fabrieksmatige productie. Zij lijkt te zijn uitgegaan van de basisvorm waaruit een penning ontstaat: een cirkel die zijn plaats zoekt in het vierkant. Het vlakke aspect wordt door de verhoging doorbroken. Zij heeft het principe herhaald: de penning bestaat uit twee identieke delen die goed passend in elkaar geschoven worden. De tekst, in dit geval het kunstenaarsvignet en de jaarletter, worden pas zichtbaar en leesbaar als de penning opengeschoven is. Het aanzicht is afhankelijk van de positie die de twee onderdelen ten opzichte van elkaar innemen; open, gesloten of op weg. Het meest wezenlijke is het element tijd dat in deze penning is gebracht: er is, door de geboden mogelijkheid van beweging geen vaststaande vorm, gezichtspunt of positie. Die kunnen eindeloos gevarieerd worden en zullen, zoals bij het werk van Calder, altijd anders zijn. Dat is de grote artistieke verdienste van dit ontwerp.